عقیم سازی چیست و بهترین زمان عقیم سازی گربه چه موقع است؟

عقیم سازی گربه (Sterilization of cats) یک عمل جراحی است که دامپزشک میتواند در هر سنی بر روی گربه نر یا ماده انجام دهد.( که در ادامه بهترین زمان و روش را برای شما بیشتر توضیح میدهیم) و در این عمل اندامهای جنسی را از بدن حیوان خارج میکند.

به عمل عقیم سازی در گربه های ماده که در آن تخمدانها را از بدن خارج میکنند(Spaying) گفته میشود.

و به عمل عقیم سازی در گربه های نر که در آن بیضه ها را از بدن خارج میکنند(Castration) گفته میشود.

• عقیم کردن گربه نر

  در گربه های نر از سن شش ماهگی و در گربه های نژاد بزرگتر یعنی نه ماهگی به بعد نشانه های بلوغ را در حیوان مشاهده می کنید و حیوان توانایی انجام رابطه جنسی را دارد و هرچند که تا سن یک سالگی امکان بارور کردن برای آنها میسر نمی باشد.بهترین زمان عقیم کردن گربه های نر قبل ار سن بلوغ  و حدود شش ماهگی است و صاحب حیوان بهتر است، قبل از شروع رفتارهای جنسی، تصمیم خود را برای عقیم کردن گربه نر خود بگیرد.چون کنترل رفتارهای جنسی گربه نری که رفتارهای جنسی را فرا گرفته است بسیار سخت است ولی غیر ممکن نیست. البته بهتر است که زودتر از این زمان این کار انجام نشود تا رشد مجاری ادراری حیوان بصورت طبیعی انجام شود.گربه های نر بالغ و حتی مسن را میتوان در هر سنی عقیم کرد و از محاسن عقیم سازی  بهره گرفت.برای انتخاب بهترین سن برای عقیم کردن گربه ها به نژاد و گونه گربه نیز بستگی دارد که بهترین کار مشاوره با دامپزشک است.

   

• علائم بلوغ در گربه های نر

• قبل از اینکه در مورد عقیم سازی در گربه نر صحبت کنیم شما باید علائم و نشانه های بالغ شدن گربه نر را بدانید.

1. افزایش سر و صدا بخصوص میو میو کردن بلند و قوی
2. افزایش ریزش موی گربه نر
3. مشخص کردن و کنترل قلمرو با نشانه گذاری
4. افزایش بوی تند ادرار به خاطر مخلوط شدن با اسپرم در زمان تعیین قلمرو
5. مدفوع کردن در جاهای مختلف برای نشان دادن و کنترل قلمرو
6. افزایش رفتار حیوان بخصوص افزایش حالت پرخاشگری
7. قوی شدن و عضلانی شدن بدن
8. افزایش دمای بدن
9. تمایل به خروج از حیوان برای جفتگیری یا همان حالت افزایش رفتار فرار از خانه

• فواید عقیم سازی گربه نر

  بعضی مواقع که بحث ازدیاد نسل در گربه ها مطرح نیست باید به محاسن و مفید بودن عمل عقیم سازی در گربه های نر نیز آگاهی داشته باشید.

  ۱- کاهش ریسک بیماری ها

  (مانند سرطان پروستات  و بیضه، کاهش ابتلا به بیماری ویروسی نقص ایمنی ،  انواع بیماریهای عفونی و کاهش احتمال بروز تومورهای اطراف مقعد)

  ۲- کم شدن ریسک فرار از خانه

  ۳- کم شدن رفتار خود ارضایی

  ۴- کاهش رفتار سلطه طلبی و نشانه گذاری قلمرو

  ۵- بهتر شدن رفتار حیوان و کم شدن خشونت در بین گربه ها

  ۶- کاهش دعوا و نزاع در گربه های خیابانی

  ۷- راحتی نگهداری گربه و تمیز نگه داشتن منزل به خاطر کاهش غریزه تعیین قلمرو

   

• معایب عقیم سازی گربه نر

1. خطرات و عوارض عمل جراحی عقیم کردن گربه و مواد بیهوشی بر سلامت گربه
2. افزایش چند برابری ابتلا به سرطان پروستات
3. گربه عقیم شده  توان تولید مثل را برای همیشه از دست میدهد.

4. احتمال افزایش وزن و چاقی

    

• انواع روشهای عقیم کردن گربه نر

1. برداشتن بیضه ها با عمل جراحی
2. وازکتومی

• در روش وازکتومی لوله های انتقال اسپرم را بریده و گره میزنند و گربه توانایی بارور کردن را بطور کامل از دست میدهد ولی به علت وجود بیضه ها و ترشح هورمون های مردانه در رفتار گربه تغییری رخ نمیدهد که معمولا به خاطر این موضوع روش دوم زیاد کاربردی ندارد.

• از گربه نر عقیم شده بعد از عمل چگونه مراقبت کنیم؟

  مراقبت از گربه نر عقیم شده بسیار آسان تر از گربه ماده است . باید به نکات گفته شده توسط دامپزشک توجه کنید و از گیج بودن و عدم تعادل گربه خود بعد از عمل نگران نشوید چون هنوز اثر داروهای بیهوشی بطور کامل از بین نرفته است.گاهی دامپزشک آنتی بیوتیک برای گربه شما تجویز میکند که شما باید بطور کامل آنها را برای گربه خود مصرف کنید. در غیر اینصورت کار خاصی نباید بعد از عمل برای گربه خود انجام بدهید مگر در مواقعی که گربه شما زندگی عادی خود را ندارد و علائم بیماری را از خود نشان میدهد که باید هر چه سریع تر به دامپزشک مراجعه کنید.بهترین کارها برای گربه عقیم شده چه نر و چه ماده این است که بعد از عمل جراحی حیوان را در خانه نگهداری کنید و اجازه خروج به حیوان داده نشود و یک محیط آرام برای حیوان آماده کنید. بطور مرتب زخم و محل جراحی را بررسی کنید و در صورت بروز مشکل با دامپزشک خود تماس برقرار کنید و توصیه های دامپزشک را با دقت دنبال کنید.بهتر است که اجازه ندهید گربه شما تا یک هفته بعد از انجام عمل جراحی از پله بالا و پایین نرود و شما حیوان را جابه جا کنید.

   

• عقیم کردن گربه ماده

  فحلی گربه

  بعد از اینکه گربه ماده بالغ میشود دوره فحلی که حدود هفت تا ده روز به طول می انجامد و در حدود سه بار در طول یک سال تکرار میشود را نشان میدهد. که گربه ماده را آماده جفتگیری میکند و در صورت آبستن شدن بعد از حدود سه ماه بچه های خود را به دنیا می آورد. معمولا تا شش بچه گربه به دنیا میایند و گربه مادر در حدود دو ماه به آنها شیر میدهد.فحل شدن گربه ماده وابسته به نور است و با افزایش میزان شدت نور از شدت فحلی حیوان کم میشود و بطور متوسط فقط نه ماه از سال علائم فحلی را از خود بروز میدهد.

• علائم و نشانه های بالغ شدن گربه ماده چیست؟

1. افزایش ریزش موی گربه ماده
2. افزایش تحرک گربه و گاهی مهربان شدن غیر عادی
3. مالیدن بدن به اسباب و وسایل خانه یا صاحب گربه خانگی
4. گربه ماده دم خود را بالا نگه میدارد
5. نشان دادن وضعیت جفتگیری مانند خم کردن دستها ،عقب کشیدن انتهای بدن و پاها و لیس زدن اندام تناسلی

6. کم شدن میل به اشتها

   تمایل به خارج شدن از خانه برای پیدا کردن جفت و حتی گاهی پشت در خانه با صدای بلند میو میو میکند.

   دامپزشک بهترین کسی است که میتواند بهترین زمان را برای عقیم کردن گربه شما تشخیص بدهد و بر اساس شرایط و سن گربه این سن مشخص میشود ولی در بیشتر موارد شاید بهترین سن برای عقیم سازی گربه در سن شش ماهگی باشد.

• فواید عقیم سازی گربه ماده

1. پیشگیری از بروز بیماریهایی( مانند سرطان و عفونتهای دستگاه ادرای-تناسلی ، کاهش ابتلا به بیماری ویروسی نقص ایمنی )
2. کم شدن سر و صدای گربه
3. کنترل جمعیت در گربه ها
4. جلوگیری از خطرات بارداری
5. افزایش طول عمر گربه  ماده ( در حدود ۵ سال به طول عمر گربه عقیم شده اضافه میگردد.)
6. جلوگیری از مشکلات و  رفتارهای مربوط به فحلی کاذب در گربه ماده
7. کم شدن ریسک فرار از خانه
8. کاهش عفونت رحم
9. کاهش سرطان رحم ،تخمدان ها

• معایب عقیم سازی گربه ماده

1. چاق شدن گربه عقیم شده
2. احتمال کم کاری غده تیروئید در آینده
3. احتمال افزایش ناتوانی حیوان در کنترل ادرار
4. کاهش تحرک و بروز عوارض چاقی
5. افزایش چند برابری ابتلا به سرطان مثانه و سایر سرطانها
6. افزایش احتمال در رفتگی کشکک زانو بخصوص در سگهای نژاد کوچک و متوسط
7. افزایش احتمال مبتلا شدن به پوکی استخوان و آرتروز
8. افزایش زیزش مو
9. احتمال افزایش پرخاشگری و یا بلعکس ترسو شدن حیوان (تغییر رفتاری و شخصیتی گربه )
10. عوارض عمل عقیم سازی مانند عفونت،خونریزی و گاهی مرگ در حین عمل جراحی

• انواع روشهای عقیم سازی گربه ماده

1. برداشتن رحم و تخمدانها که راج ترین روش می باشد. (Ovariohysterectomy)
2. برداشتن تخمدانها ولی رحم خارج نمیشود.
3. فقط رحم برداشته میشود.
4. فقط لوله های فالوپ بسته میشوند در این حالت تغییری در سطح هورمونهای حیوان رخ نمیدهد.

• آیا گربه های عقیم شده چاق میشوند؟

1. بعضی از دامپزشکان احتمال چاق شدن و افزایش وزن گربه های عقیم شده را به علت کاهش میزان متابولیسم و نیاز کمتر حیوان به غذا را رد میکنند. البته افزایش وزن و چاقی در تمامی حیوانات رابطه مستقیمی با فعالیت و تحرک حیوان دارد.
2. استفاده از رژیم غذایی مخصوص گربه عقیم شده (حاوی کالری و چربی کمتر و فیبر و پروتئین بیشتر)

3. استفاده از غذای خشک مخصوص گربه های عقیم شده

    

• نکات مهمی که برای عقیم سازی باید مد نظر گرفته شود به اینصورت است که

1. جراحی باید توسط دامپزشک مجرب صورت بگیرد.
2. حیوان باید از شب قبل از عمل غذا نخورده باشد.
3. بعد از عمل باید از گردنبند الیزابت  برای جلوگیری از آسیب زدن حیوان به محل بخیه ها استفاده شود.
4. عمل عقیم کردن گربه آبستن به خاطر ریسک بالای عمل جراحی به صاحب حیوان توصیه نمیشود.
5. بهترین زمان برای عقیم کردن یک گربه مادر حدود دو ماه بعد از زایمان و بعد از شیردهی به بچه گربه ها می باشد.

6. عمل عقیم کردن گربه ماده در زمانی که دوره فحلی(estrous cycle)  را طی میکند به خاطر بالا بودن میزان هورمون های جنسی و احتمال افزایش خونریزی در طول عمل جراحی اصلا توصیه نمیشود. صاحب گربه ماده باید بداند که یک گربه ماده در طول یک سال ممکن است که سه مرتبه دوره فحلی داشته باشد.

    

منابع: 

• battersea.org.uk

• royalcanin.com

• vcahospitals.com